მტკიცებულებებზე დაფუძნებული ეფექტურობა და რეკომენდაციები ადამიანის პაპილომავირუსის ვაქცინაციისათვის საერთაშორისო და ეროვნულ პრაქტიკაში
DOI:
https://doi.org/10.56580/GEOMEDI63საკვანძო სიტყვები:
ადამიანის პაპილომავირუსი (HPV), პროფილაქტიკური ვაქცინაცია, იმუნოგენურობა, ვაქცინის ეფექტურობა, ვაქცინის უსაფრთხოება, HPV ელიმინაციის სტრატეგია, გარდასილიანოტაცია
შესავალი: ადამიანის პაპილომავირუსი (HPV) საშვილოსნოს ყელის კიბოს და სხვა ანოგენიტალური და ოროფარინგეალური ავთვისებიანი სიმსივნეების ძირითადი გამომწვევი აგენტია. HPV-ს წინააღმდეგ პროფილაქტიკური ვაქცინაცია ეფექტური აღმოჩნდა მაღალი რისკის HPV ინფექციების და მათთან დაკავშირებული კიბოსწინარე დაზიანებების პრევენციისთვის. მიზანი: სტატია წარმოადგენს ოთხვალენტიანი (გარდასილ 4) და არავალენტური (გარდასილ 9) HPV ვაქცინების იმუნოგენურობის, ეფექტურობისა და უსაფრთხოების პროფილების შედარებით მიმოხილვას. კვლევაში სინთეზირებულია შეერთებული შტატებისა და ევროპის ძირითადი ჯანდაცვის ორგანოებისა და პროფესიული საზოგადოებების მიმდინარე კლინიკურ მითითებები და განხილულია ეროვნული ვაქცინაციის სტრატეგიები, განპირობებული თანამედროვე საქართველოში მიმდინარე მოვლენებით. მეთოდები: 2019 წლიდან 2025 წლამდე, ჩატარდა სისტემატური ლიტერატურული კვლევა PubMed-ში, Cochrane Library-ში, PMC-ში, CDC-სა და Merck-ის მონაცემთა ბაზებში. გამოყენებულ იქნა რეცენზირებული სტატიები და ოფიციალური მითითებები. შედეგები: როგორც „გარდასილ 4“, ასევე „გარდასილ 9“ ავლენს ექვივალენტურ დაცვას ადამიანის პაპილომავირუსის მე-6, მე-11, მე-16 და მე-18 ტიპების წინააღმდეგ. „გარდასილ 9“ იწვევს უფრო ძლიერ იმუნურ პასუხს ხუთი დამატებითი ონკოგენური ტიპის (31, 33, 45, 52, 58) წინააღმდეგ და ავლენს უფრო მაღალ იმუნოგენურობას 9-15 წლის ასაკობრივ ჯგუფში, ხანდაზმულ ჯგუფებთან შედარებით. ქსელური მეტაანალიზები ადასტურებს ვაქცინაციის შემდეგ ადამიანის პაპილომავირუსის მე-16 და მე-18 ტიპებთან დაკავშირებული CIN2+ დაზიანებების მნიშვნელოვან შემცირებას. ჯანმო-ს და ევროპის დაავადებათა კონტროლისა და პრევენციის ცენტრის ბოლოდროინდელი რეკომენდაციები სულ უფრო მეტად ემხრობა „გარდასილ 9“-ს და მხარს უჭერს გამარტივებული დოზირების რეჟიმებს, მათ შორის ერთჯერადი დოზის სტრატეგიებს მოსახლეობის ფართო მასებისთვის. საქართველოში, ადამიანის პაპილომავირუსის ვაქცინაცია ამჟამად თავისუფლად ხელმისაწვდომია 10-45 წლის ქალებისთვის და 10-26 წლის მამაკაცებისთვის, გადახედული ეროვნული პროგრამის ფარგლებში. დასკვნა: „გარდასილ 9“ არის ფართო სპექტრის ადამიანის პაპილომავირუსისგან დაცვის სასურველი ვაქცინა. განახლებული რეკომენდაციები და მტკიცებულებები ადასტურებს ორდოზიან გრაფიკს მოზარდებისთვის და სამდოზიან გრაფიკს ხანდაზმული ან იმუნოკომპრომეტირებული პირებისთვის. საქართველოს გაფართოებული HPV ვაქცინაციის პროგრამა თანხვედრაშია საშვილოსნოს ყელის კიბოს ელიმინაციის გლობალურ ძალისხმევასთან, თანაბარი ხელმისაწვდომობისა და ოპტიმიზებული ვაქცინაციის სტრატეგიების გზით.
მეტრიკები
წყაროები
Mlynarczyk-Bonikowska B, Rudnicka L. HPV Infections-Classification, Pathogenesis, and Potential New Therapies. Int J Mol Sci. 2024 Jul 11;25(14):7616. doi: 10.3390/ijms25147616. PMID: 39062859; PMCID: PMC11277246
De Martel et al, Lancet Global Health 2019
https://www.who.int/ru/news-room/fact-sheets/detail/cervical-cancer
Mlynarczyk-Bonikowska B, Rudnicka L. HPV Infections-Classification, Pathogenesis, and Potential New Therapies. Int J Mol Sci. 2024 Jul 11;25(14):7616. doi: 10.3390/ijms25147616. PMID: 39062859; PMCID: PMC11277246
Vaccines to Treat Human Papillomavirus Could Be a Significant Innovation in the Fight Against Cervical Cancer. [(accessed on 18 October 2024)]. Available online: https://www.who.int/news/item/03-07-2024-vaccines-to-treat-human-papillomavirus-could-be-a-significant-innovation-in-the-fight-against-cervical-cancer
Markowitz LE, Tsu V, Deeks SL, Cubie H, Wang SA, Vicari AS, Brotherton JM. Human papillomavirus vaccine introduction--the first five years. Vaccine. 2012 Nov 20;30 Suppl 5:F139-48. doi: 10.1016/j.vaccine.2012.05.039. Erratum in: Vaccine. 2014 Feb 26;32(10):1225. PMID: 23199957.
Reuschenbach M., Doorbar J., del Pino M., Joura E.A., Walker C., Drury R., Rauscher A., Saah A.J. Prophylactic HPV vaccines in patients with HPV-associated diseases and cancer. Vaccine. 2023;41:6194–6205. doi: 10.1016/j.vaccine.2023.08.047
Khalil A.I., Zhang L., Muwonge R., Sauvaget C., Basu P. Efficacy and safety of therapeutic HPV vaccines to treat CIN 2/CIN 3 lesions: A systematic review and meta-analysis of phase II/III clinical trials. BMJ Open. 2023;13:e069616. doi: 10.1136/bmjopen-2022-069616
European Medicines Agency. Gardasil. 2024. p. 9. Available from: https://www.ema.europa.eu/en/medicines/human/EPAR/gardasil-9
Australian Government Department of Health and Age Care. Australian Immunisation Handbook. 2023. Available from:
World Health Organization. Human papillomavirus vaccines: WHO position paper (2022 update) Available from: https://www.who.int/publications/i/item/who-wer9750-645-672
American Academy of Family Physicians. Human papillomavirus: Screening, testing, and prevention. Am Fam Physician. 2021;104(2):152–59
Centre for Disease Prevention and Control. HPV Vaccination Recommendations. 2021. Available from: https://www.cdc.gov/vaccines/vpd/hpv/hcp/recommendations.html
National Cancer Institute. Human Papillomavirus (HPV) Vaccines. 2021. Available from: https://www.cancer.gov/about-cancer/causes-prevention/risk/infectious-agents/hpv-vaccine-fact-sheet
American College of Obstetricians and Gynecologists. Human papillomavirus vaccination: ACOG Committee Opinion No. 809. Obstet Gynecol. 2020;136(2):15–21
American Cancer Society. Human Papillomavirus Vaccination 2020 Guideline Update: American Cancer Society Guideline Adaptation. Available from: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32639044/
Advisory Committee on Immunization Practices. Human papillomavirus vaccination for adults: Updated recommendations of the Advisory Committee on Immunization Practices. Am J Transplantation. 2019;9(11):3202–6
Joura EA, Kyrgiou M, Bosch FX, et al. Human papillomavirus vaccination: The ESGO-EFC position paper of the European society of Gynaecologic Oncology and the European Federation for colposcopy. Eur J Cancer. 2019;116:21–26. doi: 10.1016/j.ejca.2019.04.032
World Health Organization. Human papillomavirus vaccines: WHO position paper (2022 update) Available from: https://www.who.int/publications/i/item/who-wer9750-645-672
European Centre for Disease Prevention and Control. Guidance on HPV vaccination in EU countries: focus on boys, people living with HIV and 9-valent HPV vaccine introduction. 2020. Available from:
Lin R, Jin H, Fu X. Comparative efficacy of human papillomavirus vaccines: systematic review and network meta-analysis. Expert Rev Vaccines. 2023;22(1):1168–78. doi: 10.1080/14760584.2023.2287135
Liu R, He X, Bao W, Li Z. Enhancement of HPV therapeutic peptide-based vaccine efficacy through combination therapies and improved delivery strategies: A review. Hum Vaccin Immunother. 2024 Dec 31;20(1):2396710
https://test.ncdc.ge/Pages/User/News.aspx?ID=d2603b94-9957-4ac5-90ed-d1df6f353ff7
