COVID-19 და თანდაყოლილი იმუნიტეტი
DOI:
https://doi.org/10.56580/GEOMEDI0004საკვანძო სიტყვები:
COVID-19, ინტერფერონი, ციტიკონები, კორონავირუსი, იმუნიტეტი, რნმ, PAMP, DAMPანოტაცია
ორგანიზმი გარემოში არსებულ მრავალ პათოგენებს სხვადასხვა მეთოდებით ებრძვის. მათ შორის ერთ-ერთი იმუნიტეტია. არსებობს თანდაყოლილი და შეძენილი იმუნიტეტი. თანდაყოლილი იმუნიტეტის დანიშნულებაა სხეულს შეუნარჩუნოს საკუთარი და ბიოლოგიური ინდივიდუალობა, უცხო ნივთიერებებისა და უჯრედების (მათ შორის პათოგენური ბაქტერიების და ვირუსების, აგრეთვე საკუთარ ორგანიზმში აღმოცენებული სიმსივნური უჯრედების) ამოცნობა და განადგურება. ორგანიზმი ამას ახორციელებს მიელოიდური რიგის უჯრედების საშუალებით, რომლებსაც არ გააჩნიათ ანტიგენების მიმართ მკაცრი სპეციფიურობა, არ იწვევენ კლონურ პასუხს, არ გააჩნიათ უცხო აგენტთან პირველადი კონტაქტის მიმართ მახსოვრობა. შეძენილ იმუნიტეტს აქვს უნარი ამოიცნოს და უპასუხოს ინდივიდუალურ ანტიგენებს, ახასიათებს კლონური პასუხი, რომელშიც ასევე მონაწილეობენ ლიმფოიდური უჯრედები. მას აქვს იმუნოლოგიური მეხსიერება. COVID-19 -ის შეჭრაზე ორგანიზმი პასუხობს, როგორც თანდაყოლილი, ისე შეძენილი იმუნიტეტით. წინამდებარე სტატიაში მიმოხილულია თანდაყოლილი იმუნიტეტის რეაქცია ორგანიზმში COVID-19 -ის შეჭრაზე.
მეტრიკები
წყაროები
Charles Janeway et al. Immunobiology; Fifth Edition (неопр.). — New York and London: Garland Science (англ.). 2001. — ISBN 0-8153-4101-6.
Yusuke Kasuga et al. Innate immune sensing of coronavirus and viral evasion strategies. Experimental & Molecular Medicine 53, pages 723–736 (2021).
Fung, T. S. & Liu, D. X. Human coronavirus: host-pathogen interaction. Annu. Rev. Microbiol. 73, 529–557 (2019).
Tse, L. V., Meganck, R. M., Graham, R. L. & Baric, R. S. The current and future state of vaccines, antivirals and gene therapies against emerging coronaviruses. Front. Microbiol. 11, 658 (2020).
Li, F. Structure, function, and evolution of coronavirus spike proteins. Annu. Rev. Virol. 3, 237–261 (2016).
Thiel, V. et al. Mechanisms and enzymes involved in SARS coronavirus genome expression. J. Gen. Virol. 84, 2305–2315 (2003).
Angelini, M. M., Akhlaghpour, M., Neuman, B. W. & Buchmeier, M. J. Severe acute respiratory syndrome coronavirus nonstructural proteins 3, 4, and 6 induce double-membrane vesicles. mBio https://doi.org/10.1128/mBio.00524-13 (2013).
Subissi, L. et al. One severe acute respiratory syndrome coronavirus protein complex integrates processive RNA polymerase and exonuclease activities. Proc. Natl Acad. Sci. USA 111, E3900–E3909 (2014).
Snijder, E. J., Decroly, E. & Ziebuhr, J. The nonstructural proteins directing coronavirus rna synthesis and processing. Adv. Virus Res. 96, 59–126 (2016).
Eckerle, L. D., Lu, X., Sperry, S. M., Choi, L. & Denison, M. R. High fidelity of murine hepatitis virus replication is decreased in Nsp14 exoribonuclease mutants. J. Virol. 81, 12135–12144 (2007).
Ivanov, K. A. & Ziebuhr, J. Human coronavirus 229E nonstructural protein 13: characterization of duplex-unwinding, nucleoside triphosphatase, and RNA 5’-triphosphatase activities. J. Virol. 78, 7833–7838 (2004).
Chen, Y. et al. Biochemical and structural insights into the mechanisms of SARS coronavirus RNA ribose 2’-O-methylation by Nsp16/Nsp10 protein complex. PLoS Pathog. 7, e1002294 (2011).
Chen, Y. et al. Functional screen reveals SARS coronavirus nonstructural protein Nsp14 as a novel cap N7 methyltransferase. Proc. Natl Acad. Sci. USA 106, 3484–3489 (2009).
Takeuchi, O. & Akira, S. Pattern recognition receptors and inflammation. Cell 140, 805–820 (2010).
Krieg, A. M. AIMing 2 defend against intracellular pathogens. Nat. Immunol. 11, 367–369 (2010).
Sun, L., Wu, J., Du, F., Chen, X. & Chen, Z. J. Cyclic GMP-AMP synthase is a cytosolic DNA sensor that activates the type I interferon pathway. Science 339, 786–791 (2013).
Yoneyama, M. et al. The RNA helicase RIG-I has an essential function in double-stranded RNA-induced innate antiviral responses. Nat. Immunol. 5, 730–737 (2004).
Geijtenbeek, T. B. & Gringhuis, S. I. Signalling through C-type lectin receptors: shaping immune responses. Nat. Rev. Immunol. 9, 465–479 (2009).
Iwasaki, A. & Medzhitov, R. Control of adaptive immunity by the innate immune system. Nat. Immunol. 16, 343–353 (2015).
Li, K. et al. IFITM proteins restrict viral membrane hemifusion. PLoS Pathog. 9, e1003124 (2013).
Thiel, V. et al. Mechanisms and enzymes involved in SARS coronavirus genome expression. J. Gen. Virol. 84, 2305–2315 (2003).
Spence, J. S. et al. IFITM3 directly engages and shuttles incoming virus particles to lysosomes. Nat. Chem. Biol. 15, 259–268 (2019).
Andersen, K. G., Rambaut, A., Lipkin, W. I., Holmes, E. C. & Garry, R. F. The proximal origin of SARS-CoV-2. Nat. Med. 26, 450–452 (2020).
Fajgenbaum, D. C. & June, C. H. Cytokine storm. N. Engl. J. Med. 383, 2255–2273 (2020).
